Praca przedstawia problematykę hazardu w Imperium Rzymskim, opisuje gry występujące na jego obszarze oraz ukazuje znaczenie rozrywki dla jego mieszkańców. Tego typu informacje zostały ukazane na podstawie zabytków archeologicznych wśród których są zarówno plansze jak również m. in. pionki i kości.

Podczas rozpoznawczych badań powierzchniowych poprzedzających budowę drogi ekspresowej S6, na terenie wsi Bożepole Małe odkryte zostało stanowisko archeologiczne. Badania wykopaliskowe wykazały, że w miejscu tym funkcjonowała osada zamieszkiwana przez ludność kultury pomorskiej.

Niniejsza praca dotyczy współczesnych metod i technik wykorzystywanych do odtwarzania wizerunku twarzy człowieka. Praca ma na celu przybliżenie tematyki związanej z metodą odtwarzania wyglądu twarzy na podstawie czaszki, a także przedstawienie posiadanych wad oraz zalet stosowanych technik. Jednym z ważniejszych elementów pracy jest zwrócenie uwagi na sytuację występującą w muzealnictwie polskim i zagranicznym względem tego tematu. Pod tym kątem były prowadzone badania w placówkach muzealnych mieszczących się na terenie Polski oraz wybranych krajach europejskich (czyli Wielkiej Brytanii, Niemiec, Włoch oraz Czech). W pracy zawarto wstęp do dalszych rozważań w postaci przybliżonej historii kształtowania się techniki odtwarzania ludzkich twarzy. Poruszono kwestię jej stosowania w aspekcie kryminalistycznym oraz zaprezentowano badania, które należy przedsięwziąć przed podjęciem wszelkich prac rekonstruktorskich. Na podstawie analizy dostępnej literatury wybrano metody i opisano etapy odtwarzania wyglądu twarzy człowieka, podejmując się również próby oceny podobieństwa sporządzonych modeli. Aby uwypuklić wizualizację stosowanych metod podano także konkretne przykłady prac rekonstruktorskich, związanych z tematyką archeologiczną, historyczną oraz antropologiczną.

Praca koncentruje się na symbolice głowy w kontekście rozwoju kulturowego na obszarze Starożytnego Peru. Przedstawia zagadnienia przynależności kulturowej, chronologii i funkcji znalezisk ze stanowiska Cabezas Achatadas z doliny Camana.

W latach 2014-2018 trwały badania wykopaliskowe na stanowisku Ruszowice 5. Była to osada kultury łużyckiej, zasiedlana dwufazowo - w IV OEB oraz HC. Na przebadanym obszarze natrafiono na dwa długie domy, które swoje analogie mają na niedalekim stanowisku Kłodzko-Książek. Analizie zostały poddane obiekty nieruchome oraz materiał zabytkowy. Zbiór zabytków to głównie silnie pofragmentowana ceramika, nieliczne zabytki metalowe, krzemienne oraz kamienne. Stanowisko znajduje się w Kotlinie Kłodzkiej, która do niedawno uważana była jedynie za obszar tranzytowy. Podjęto próbę ukazania Kotliny Kłodzkiej jako regionu o stałym osadnictwie w pradziejach.

Celem pracy było uzyskanie informacji na temat procesu produkcyjnego siekiery kamiennej, kładąc nacisk na relacje pomiędzy poszczególnymi etapami, poczynając od selekcji surowca a kończąc na kształtowaniu za pomocą gładzenia. Eksperyment podzielony został na kilka etapów. W trakcie przebiegu eksperymentu prowadzono dokumentację pisemną i fotograficzną. Zbadane zostały różnice mas między pierwotnym surowcem a półproduktem i produktem finalnym, oraz procentowa utrata masy między poszczególnymi etapami. Rekonstrukcje porównane zostały ze zbiorem siekier z terenów Niemiec, w tym z pierwowzorem siekiery branej pod uwagę w eksperymencie. W toku eksperymentu ustalono, że proces gładzenia redukuje masę w bardzo znikomej ilości w porównaniu do procesów obróbki wstępnej. Eksperyment ukazał również, że przy większej próbce możliwe jest odtworzenie średniej wielkości surowca wykorzystanego do produkcji poszczególnej siekiery, co może okazać się pomocne w przyszłości w lokalizacji źródeł, z których się go pozyskuje.

Funkcja kościanych płytek z otworami kultury przeworskiej po dziś dzień nie została rozpoznana. Problem wynika zarówno z niewielkiego zainteresowania tym tematem przez środowisko naukowe, jak i z różnorodnej interpretacji tego rodzaju zabytków. Analizowane znaleziska pochodzą z wielokulturowych stanowisk osadniczych Polwica 5 oraz Skrzypnik 8. Zabytki znaleziono w warstwie kulturowej datowanej na młodszy okres wpływów rzymskich, utożsamianej z aktywnością ludności kultury przeworskiej. Celem pracy było sprawdzenie czy kościanego narzędzia mogły być używane do pracy z roślinami włóknistymi. W rezultacie analizy makro- i mikroskopowej oryginalnych znalezisk oraz eksperymentalnych obiektów stwierdzono, że funkcja te nie była docelową. Jednak, ze względu na zróżnicowanie śladów zaobserwowanych na obiektach, nie można jej wykluczać. Praca ta, przede wszystkim wniosła serię nowych eksperymentalnych wzorców, które w przyszłości mogą przyczynić się do precyzyjnego określenia funkcji kościanych płytek.

Pierwszymi ludźmi, którzy dokonali ponownej kolonizacji Niżu Środkowoeuropejskiego, były grupy łowiecko-zbierackie utożsamiane z kulturą hamburską. Grupy te aktywnie polowały a do polowań używały broni łowieckiej wyposażonej w specyficzny rodzaj grotów, nazywanych jednozadziorcami hamburskimi (Kerbspitze). Do dziś wśród naukowców trwa debata na temat wprawiania tych ostrzy w ruch, wyłaniająca dwie dominujące teorie. Technologia łuku i strzały jest przeciwstawiana technologii miotacza i oszczepu. Praca ta ma na celu przybliżyć problematykę tego zagadnienia. Zestawiając ze sobą interpretację zabytków powiązanych z łowiectwem, analizę ostrzy hamburskich ze stanowiska Olbrachcice 8 i eksperyment archeologiczny przeprowadzony z użyciem replik narzędzi łowieckich, spróbuje wyłonić dominującą technologię stosowaną przez hamburskich łowców reniferów.

Niniejsza praca magisterska obejmuje rozważania archeometryczno-konserwatorskie nad zbiorem zabytków wykonanych z surowców pochodzenia organicznego z wybranych stanowisk archeologicznych we Wrocławiu. Celem pracy jest przekazanie czytelnikowi wiedzy na temat tekstyliów, ich produkcji i okoliczności ich funkcjonowania na terenie średniowiecznego Wrocławia także poprzez wykonanie studiów z zastosowaniem wybranych metod mikroskopowych (mikroskopia optyczna i skaningowa mikroskopia elektronowa). W poszczególnych rozdziałach zostały przedstawione surowce tekstylne i gotowe wyroby, ich produkcja oraz wyniki badań archeometryczno-konserwatorskich przeprowadzonych dla wytypowanej puli zabytków.

Celem pracy jest próba interpretacji początków ornamentów na zabytkach wykonanych z różnych materiałów. Najstarsze omawiane w tej pracy artefakty datowane są na 900 tys. lat BP, natomiast najmłodsze na około 40-35 tys. lat BP. Praca dotyczy stanowisk, które znajdują się w Europie oraz w południowej Afryce, a także na terenie północno-zachodniej i południowo-wschodniej Azji. Podczas analizy zebranych przedmiotów z rytami skonstruowano zestawienie odkrytych wzorów, które składa się z 10 typów. W pracy omówione zostały hipotezy innych badaczy dotyczące początków sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji zjawisk entoptycznych jako źródła powstania najstarszych rytów. W dyskusji poddano krytykę tę hipotezę i przedstawiono argumenty za koncepcją „naturalistyczną, która źródła tych rytów upatruje w psychologii percepcji otaczającego świata.

Celem pracy była ocena przydatności podręczników szkolnych do historii oraz do historii i społeczeństwa do szkół podstawowych i średnich pod kątem przekazu wiedzy na temat epoki kamienia. Analiza za pomocą scoringu prowadzi do wniosku, że najlepiej prezentują się podręczniki do klas gimnazjalnych, na drugim miejscu znajdują się szkoły podstawowe, zaś najsłabiej wypadają podręczniki dla szkół średnich. Test chi kwadrat posłużył do zbadania różnic pomiędzy zmiennymi opisującymi poszczególne kategorie podręczników. Większość porównań dla ośmiu kategorii wskazuje na brak istotnych różnic między konfrontowanymi szkołami. Różnice uchwycono dopiero biorąc pod uwagę sumaryczne wyniki wszystkich zmiennych. Odrębnie oceniono ilustracje znajdujące się w podręcznikach. Zostały one podzielone na cztery grupy. Wykazano również szereg rozbieżności między treścią podręczników a rezultatami obecnych badań naukowych.

Obrządek pogrzebowy społeczeństw z kręgu kultur naddunajskich- w szczególności opracowywanych w pracy- kultury jordanowskiej i brzesko- kujawskiej posiada szereg podobieństw i różnic. Porównania rytuałów pogrzebowych wyżej wspomnianych ugrupowań dokonano na podstawie dwóch ważnych stanowisk tychże kultur- Domasławia (kultura jordanowska) oraz Osłonek (brzesko- kujawska). Ważnym zagadnieniem w omawianym obszarze badań było odnalezienie przyczyn pojawienia się dysonansu oraz sprawdzenia powiązań powodujących występowanie podobieństw. W pracy aspekty te zostały omówione przy użyciu metod statystycznych i głównie skupiono się na zmiennych liczbowych. Największą uwagę poświęcono porównaniu wyposażenia grobowego odnalezionych na tych stanowiskach pochówków. Zestawienie ze sobą tradycji grzebania zmarłych obu społeczeństw pozwoliło dostrzec szereg ciekawych zależności.

W pracy zawarto wyniki analizy porównawczej narzędzi tylczakowych ze stanowisk Sowin 7, Sowin 9, Kraków- Spadzista, Klementowice 20 i Targowisko 10. Uwzględniono wybrane cechy morfometryczne wyrobów. Starałem się rozstrzygnąć, czy możliwe jest ustalenie proweniencji kulturowej wytwórców narzędzi krzemiennych, bazując jedynie na obiektywnej analizie cech tych narzędzi. Do zestawienia danych pozyskanych z zabytków wykorzystano testy statystyczne T- studenta oraz Shapiro- Wilka. Chociaż wyniki są niejednoznaczne, to możliwe jest zarejestrowanie tendencji potwierdzającej hipotezę badawczą. W celu weryfikacji w przyszłości wymagane jest przeprowadzenie testów na liczniejszych próbach oraz wzięcie pod uwagę większej liczby cech.

Celem przedstawionej pracy jest opracowanie zabytków, kultury przeworskiej, odkrytych na terenie miejscowości Jankowice, znajdujących się aktualnie w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu. Opracowanie obejmuje zarówno analizę samych zabytków, jak i również analizę materiałów archiwalnych z Archiwum Państwowego we Wrocławiu.

Celem pracy była krytyczna analiza dotychczasowych badań na temat pełnoplastycznych przedstawień antropomorficznych z epoki żelaza powstałych w środowisku germańskim. W pracy omówione zostały przykłady z drewna (niem. Holzidole) oraz rzadsze wizerunki wykonane z kamienia. Na kultowe znaczenie figur wskazuje ich miejsce odnalezienia (sanktuaria, torfowiska, jeziora) oraz kontekst w jakim zostały zdeponowane. Wiele z nich zostało celowo zdeponowanych wraz z inwentarzem: naczyniami ceramicznymi, kośćmi, gałązkami, sygnalizując dużą troskę jaką przykładano do ich zachowania oraz wskazując na aspekt ofiarny. Znaczna większość omówionych zabytków pochodzi z obszarów północnych Niemiec oraz południowej Skandynawii. Praca podzielona została na pięć głównych rozdziałów. Pierwszy ma charakter wprowadzający. Omówione w nim zostały pokrótce źródła pisane na temat wierzeń starogermańskich oraz rodzaj miejsc sakralnych występujących w środowisku germańskim. Dwa kolejne rozdziały poświęcone są opisom zabytków, wyodrębnionych ze względu na materiał wykonania. Zwrócona została uwaga na dość niedopracowany w literaturze aspekt badań nad idolami, czyli ich kontekst archeologiczny. Kolejny rozdział poświęcony jest analizie stylistycznej i formalnej zabytków. Ostatni natomiast skupia się na próbie odpowiedzi na pytanie, jaka była ich funkcja umieszczając je w kontekście symboli religii Germanów.

Praca ma na celu wprowadzenie stanowiska Chwałowice 5 na mapy osadnictwa kultury przeworskiej na Śląsku. Składa się ona ze wstępu, czterech rozdziałów, zakończenia, katalogu, bibliografii i netografii. W pierwszym rozdziale opisano samo stanowisko, obiekty nieruchome oraz materiał zabytkowy, nakreślono zakres chronologiczny utworzony na podstawie fragmentów ceramiki. Drugi rozdział skupia się na mikroregionie osadniczym, gdzie wyznaczony został obszar i wybrano stanowiska, z których opisano niektóre zabytki oraz obiekty. Na podstawie publikacji autorów zajmujących się nimi i badającymi owe stanowiska opisano ich chronologię. Podobny schemat pojawia się przy rozdziale trzecim, z tym, że dotyczy on mezoregionu, z większą ilością stanowisk, a zatem i zabytków. Czwarty rozdział opisuje Chwałowice na tle zebranych informacji. Zakończenie stanowi podsumowanie pracy, natomiast po nim utworzony został katalog, zbierający stanowiska z wybranych obszarów i z danego okresu.

Czasy nowożytne często postrzegane są bardziej jako domena badań historycznych niż archeologicznych. Współwystępowanie różnorodnych typów źródeł prowadzi do błędnego przekonania jakoby badania archeologiczne niewiele mogły wnieść do poznania tego okresu dziejów. Jednym z ważnych czynników zmieniających powoli te postrzeganie są znaleziska funeralne pochodzące przede wszystkim z krypt, które wykazują jak wiele informacji dotyczących ówczesnego społeczeństwa jeszcze nam brakuje lub dotychczas błędnie interpretowaliśmy. Analizie poddano dane głównie archeologiczne i pochodzące ze źródeł pisanych, ale także m.in. ustalenia kostiumologów. Dotyczyły one akcesoriów strojów, innych elementów pochówków oraz samych pogrzebów na terenie Rzeczpospolitej od XVI do XVIII wieku. Wykazano rolę lokalnych uwarunkowań kulturowych w kształtowaniu zwyczajów funeralnych, a także ogólne tendencje dostrzegalne wśród odnajdywanych artefaktów, przede wszystkim wszelkich elementów stroju i akcesoriach.

Praca przedstawia metody eksploatacji soli na terenie Małopolski w epoce brązu. Ukazane zostały metody odsalania słonych źródeł przez społeczności pradziejowe. Zostały także opisane analogie etnograficzne oraz historyczne ze świata w celu zestawienia metod solowarskich z tymi jakie wykorzystywali przedstawicieli ludności kultur mierzanowickich, trzcinieckich oraz łużyckich.

Kultura przeworska była jednym z najdłużej funkcjonujących ugrupowań na ziemiach polskich - zamieszkiwała ona teren, między innymi, Dolnego Śląska. Jej geneza tej kultury wciąż jest obiektem wielu badań, wiadomo jednak, że zajmowała się ona głównie hodowlą zwierząt oraz uprawą roślin. Obrządek pogrzebowy kultury przeworskiej był w większości ciałopalny, zdarzały się jednak pochówki szkieletowe. Na stan zachowania szczątków kostnych pochowanych w glebie wpływ ma wiele czynników, na przykład: klimat, czynniki biologiczne, czas jaki minął od ich złożenia w grobie czy też pH gleby. W przypadku elementów wyposażenia grobowego ważne jest również to, z jakiego materiału zostały one wykonane. Powyższa praca, analizując zgromadzony materiał szkieletowy, miała na celu zbadanie jaki wpływ na stan zachowania szczątków kostnych miało środowisko, a także wychwycenie zależności pomiędzy ich stanem a wyposażeniem, jakie zostało złożone w grobie wraz ze zmarłym. Uzyskane wyniki wskazują, iż ludność przeworska w okresie lateńskim oraz wczesnym okresie rzymskim charakteryzowała się opieką nad chorymi, których jakość życia nie była najlepsza. Na stan zachowania kości główny wpływ mógł mieć natomiast klimat panujący na terenie Niziny Śląskiej oraz odczyn gleby.

Praca analizuje problematykę związaną z mumifikacją ludzi w okresie ptolomejskim na terenie starożytnego Egiptu oraz pogłębia tematykę hellenistycznego okresu w jego historii. Ludzkie zabalsamowane ciała przedstawione w pracy są punktem wyjścia do obserwacji ówczesnych procedur medycznych i zabiegów, jak i próby rekonstrukcji stanu zdrowia denatów (ich schorzeń, problemów zdrowotnych, deformacji).

Praca podejmuję próbę zrekonstruowania uzbrojenia wojownika mykeńskiego okresu LH III. Poza zabytkami archeologicznymi, jak pancerze czy broń, uwzględniono przedstawienia ikonograficzne na freskach czy ceramice. Na uzbrojenie mykeńskie, nieodzowny wpływ miała struktura społeczna kładąca silny nacisk na militaryzm, co jest potwierdzone przez zapiski w piśmie linearnym B omawiające rozkład sił granicznych, przedstawienia o tematyce batalistycznej w sztuce czy też występowanie doskonale nam znanych cytadel. Ekwipunek mykeńskiego zbrojnego przechodził wielokrotne zmiany zmiany w czasie. W okresie LH IIIA podstawę stanowiła lekka piechota wyposażona głownie w włócznie, rzadziej miecze, tarcze ósemkowe i wieżowe, oraz hełm z kłów dzika będący dowodem męstwa wojownika. W XV w. p.n.e. pojawiają się brązowe zbroje płytowe znane nam dzięki kompletnemu egzemplarzowi odkrytemu w Dendrze. Istnienie panoplii z Dendry potwierdza pojawienie ciężkiej piechoty na polu bitwy, niestety ciężko jest określić wpływ jaki wywarła ta nowinka na sposób prowadzenia wojny. Ten typ zbroi był wykorzystywany przez elitę co jest argumentowane ilością brązu potrzebnego do wykonania samej zbroi jak i potrzeby zaawansowanych zdolności wysoce wykwalifikowanego metalurga. Miecze w tym okresie były długie i wąskie, a rękojeść wymuszała walkę zbliżoną do dzisiejszej szermierki. Groty, podobnie jak miecze, charakteryzowały się znaczną długością. Wraz z nadejściem okresu LH IIIB pojawił się nowy typ opancerzenia reprezentowany przez zabytki znalezione w Tebach. Kirys z Teb będący redukcją formy znanej z grobu 12 w Dendrze wskazywałby na przemiany w uzbrojeniu mykeńskim. Powszechniejsze stają się mniej masywne, więc i tańsze w produkcji, kirysy pozwalające na większą mobilność wojownika. Sugerowałoby też zmiany na polu bitwy wymagające od wojownika większej ruchliwości. Wykorzystanie opancerzenia również pozwala na pewien margines błędu w trakcie walki, co pozwoliłoby wojownikowi na porzucenie ciężkiej tarczy wieżowej bądź ósemkowej na rzecz mniejszej i lżejszej D–kształtej. Ideogramy z Tirynsu mogłyby dowodzić dalszego użytkowania zbroi w typie panoplii z Dendry, co uzasadniałoby tezę, że kirys z Teb nie zastąpił starszej formy. Miecze okresu LH IIIB tracą na długości oraz stają się szersze,co wspiera agresywniejszą postawę opartą na pchnięciach i ograniczonych cięciach. Groty podobnie do mieczy stają się krótsze i bardziej krępe. Faza LH IIIC cierpi na brak unikatowych znalezisk klasy panoplii z Dendry czy kirysu z Teb. Na podstawie przedstawień z wazy wojowników czy reliefu z Medinet Habu można spróbować zrekonstruować opancerzenie tego okresu. Waza wojowników przedstawia maszerujących zbrojnych uzbrojonych w włócznie, tarcze D-kształtne, prawdopodobnie skórzane hełmy wzmocnione ćwiekami oraz opancerzenie folgowe osłaniające tors. Na reliefie z Medinet Habu można zaobserwować sporą ilość wojowników opancerzonych w prawdopodobnie brązowe kirysy łączące w sobie klasyczne napierśniki

Praca ta jest próbą scharakteryzowania zbioru żelaznych podków końskich z Masywu Ślęży, pozyskanych w toku kwerendy muzealnej oraz archiwalnej, dotąd jeszcze niepublikowanych na tle stanowisk sudeckich; w Bardzie, Gniewoszowie, na Górze Gromnik, w Rogowcu, Rybnicy Leśnej i we Wleniu. Jej zakres chronologiczny obejmuje okres od XI w. , czyli momentu pojawienia się podków na terenie Śląska, do wieku XV, umownego końca średniowiecza i początku okresu nowożytnego.

Praca dotyczy rodzajów gier taflowych, a w szczególności rodzajów hnefatafl. Opisane są artefakty archeologiczne związane z tym tematem, zarówno plansze jak i pionki. Pokazane jest również, jak ważną częścią kultury były i są gry, zwłaszcza planszowe. Praca zakończona jest rycinami i katalogiem.

Niniejsza praca dotyczy grodziska związanego z ugrupowaniem Ślężan na Górze Zwycięstwa, jednego z wzniesień Wzgórz Strzegomskich. W wyniku intensywnego wydobycia surowców skalnych już od okresu średniowiecza, zlokalizowane na metamorficznych wzniesieniach stanowiska uległy do współczesności niemal całkowitemu zniszczeniu. Opisywane w pracy stanowiska odkryto dopiero w XX wieku, skutkiem czego obiekt o pierwotnym rozmiarze około 5 hektarów jest rozpoznany jedynie w niewielkim stopniu. Kultura materialna i konstrukcje grodu przebadane były jedynie podczas czterech sezonów wykopaliskowych o charakterze ratowniczym. Przed II wojną światową, przez badaczy z Schlesisches Museum für Kunstgewerbe und Altertümer in Breslau w roku 1913 kier. badań Martin Jahn i Gerhard Bersu oraz w roku 1927 prowadzonych przez Georga Raschke . Po II wojnie światowej pierwsze badania prowadzono dopiero w roku 1967 pod przewodnictwem Jerzego Lodowskiego, ostatnie wykopaliska odbyły się w 1968 roku i były prowadzone przez Barbarę Buczek-Płachtową wraz z Krzysztofem Nowińskim. Archiwalia z badań przedwojennych, które uzupełniały informacje dotyczące zagubionych znalezisk po 1945 roku, bardzo długo również uznawano za zaginione. Na potrzeby pracy część z nich została przetłumaczona, w szczególności dziennik badań z 1927 roku. W pierwszej części pracy skupiono się na warunkach naturalnych towarzyszących założeniu oraz opracowano mapę osadnictwa stanowiącą bazę do przeprowadzenia analizy tego zagadnienia. Następnie na podstawie kultury materialnej oraz wyników badań pozyskanych podczas czterech sezonów badawczych, podjęto próbę odtworzenia życia codziennego mieszkańców grodu oraz zrekonstruowania powodu jego upadku. Istotną kwestią dotyczącą stanowiska na Górze Zwycięstwa było zweryfikowanie pojawiających się w literaturze połączeń tego obiektu z wpływami południowymi, takimi jak oblicówka kamienna wału czy też cechy technologiczne ceramiki. W wyniku prowadzonych analiz lidarowych odkryto relikt wału północno-wschodniego znacznie zniszczonego przez wciąż funkcjonujący kamieniołom.

Niniejsza praca traktuje o osadnictwie grodowym na pograniczu śląsko-wielkopolskim we wczesnym średniowieczu. W pracy została przedstawiona sytuacja polityczno-plemienna na omawianym terenie w VIII-IX wieku oraz dyskusja archeologów i historyków na ten temat. Zaprezentowano także lokalizację stanowisk grodowych z uwypukleniem warunków środowiskowych w jakich były one zakładane. Omówiono również wybrane elementy kultury materialnej pogranicza. Przedstawione zostały charakterystyczne wyroby ceramiczne dla omawianej rubieży, zabytki świadczące o kontaktach interregionalnych. W kolejnych podrozdziałach ukazano relikty poświadczające rolnictwo oraz przedstawiono zabytki monetarne występujące na pograniczu. Analiza ta pozwoliła na zaobserwowanie tendencji lokacji grodów oraz pozwala zaobserwować różnice i podobieństwa osadnictwa na rubieży śląsko-wielkopolskiej.

Celem pracy była charakerystyka inwentarzy krzemiennych z osady w Ruszowicach i cmentarzyska w Miłosławicach. Obserwacje tyczyły się zarówno samej typologii form krzemiennych i próby określenia ich chronologii, ale również śladów mikroskopowych występujących na narzędziach ,jak i samego kontekstu w których przedmioty zostały odnalezione.

Kultura kręgu pól popielnicowych z obszaru Śląska, zarówno ze względu na ciekawość jaką budziła wśród naukowców, masowość występowania zabytków z nią identyfikowanych oraz dużą liczbę rozpoznanych stanowisk, w dalszym ciągu stanowi atrakcyjne pole do przeprowadzania różnorakich analiz, m.in. dotyczących osadnictwa. Kwestie związane z osadnictwem kultury łużyckiej na terenie ziem polskich są co prawda dość dobrze opisane w literaturze przedmiotu, jednakże od wydania ostatnich opracowań monograficznych upłynęło już sporo czasu i pojawiły się w tym czasie nowe dane, wymagające krytycznej analizy. Celem niniejszej pracy było spojrzenie na dawne oraz aktualne koncepcje zaniku osadnictwa kultury kręgu pól popielnicowych (przede wszystkim obecnych na Śląsku i jego pograniczu - kultur łużyckiej oraz białowickiej) z uwzględnieniem wyników aktualnych badań archeologicznych, jak również osiągnięć innych nauk. W szczególności chodzi tu o dorobek nauk przyrodniczych i wyniki metod datowania bezwzględnego. W niniejszej pracy dokonano analizy zaniku osadnictwa kultury łużyckiej i białowickiej na Śląsku m.in. przez pryzmat holoceńskich zmian klimatycznych, uwzględniając również takie kwestie jak rola czynników społeczno-gospodarczych, teoria zmiany kulturowej oraz wyniki datowań radiowęglowych i dendrochronologicznych przebadanych dotychczas osad kultury kręgu pól popielnicowych z omawianego obszaru. Jako podstawową metodę badawczą przyjęto metodę kartograficzną, polegającą na analizie rozmieszczenia stanowisk archeologicznych na badanym obszarze w różnych okresach (tj. w okresie halsztackim C i D oraz w okresie lateńskim A i B). Ponadto w pracy dokonano krytycznego przeglądu literatury przedmiotu w celu przedstawienia syntezy dawnych i aktualnych poglądów dotyczących zaniku kultury kręgu pól popielnicowych na Śląsku oraz oceny trafności hipotez naukowych stawianych przez badaczy na przestrzeni lat.

W pracy przeprowadzona została analiza wybranych depozytów kultury minojskiej i mykeńskiej, a następnie ich porównanie i opisanie podobieństw i różnic w sposobie składania depozytów oraz ich roli. Wykazała ona pewne podobieństwa istniejące pomiędzy obydwiema kulturami, dotyczące przede wszystkim kontekstu ich składania. Elementem, który wydaje się być niezwykle istotny w rytuale minojskim oraz mykeńskim jest wspólne ucztowanie, do którego zaangażowana jest większa część społeczności. W Knossos tego rodzaju depozyty, jak w tzw. Vat Room czy Repozytorium Świątynnym, wskazują na większą rolę rytualnej libacji niż ofiary ze zwierząt. W przypadku dużego mykeńskiego depozytu z Tsoungizy wyraźnie widoczna jest przede wszystkim duża rola rytualnego zabijania zwierząt i spożywania ich mięsa. Może być to związane również z bardzo dużą rolą jaką mykeńczycy przypisywali polowaniu, ponieważ niektóre depozyty składają się przede wszystkim z kości jeleni. Idea ta mogła wywodzić się z minojskiej Krety (Harris, Hamilakis 2013, 103). Jednakże w zespołach obydwu kultur najprawdopodobniej bardzo silna była idea większych zgromadzeń, w których brała udział nie tylko elita, ale także społeczność zamieszkująca poza pałacem. Istnieje jednak także wiele różnic, na przykład pomiędzy depozytami składanymi w budynkach mieszkalnych, które w przypadku kultury minojskiej niosły ze sobą szczególne znaczenie, podkreślając rolę dobrych relacji z miejscem. Dla obydwu kultur pałace były bardzo istotnym centrum religijnym i administracyjnym, co być może wskazuje na wpływy tradycji minojskich na rozwijającą się na lądzie greckim kulturę mykeńską. Przeprowadzona w pracy analiza wykazała, że pomimo istniejących podobieństw, a co za tym idzie wpływów wcześniejszej kultury minojskiej na mykeńską, wyraźnie widoczna jest autonomia każdej z nich. Kultura mykeńska pomimo licznych zapożyczeń minojskich była zupełnie odmienna i wyraźnie jest to widoczne w różnicach pomiędzy sposobem składania depozytów.

Odkryte w latach 90-tych stanowisko Grodziszcze 7, pow. świdnicki, ze względu na swoje położenie w strefie sudeckiej Dolnego Śląska i bogaty inwentarz mezolityczny okazało się posiadać duży potencjał badawczy. Pomimo położenia w strefie wyżynnej, na Przedgórzu Sudeckim, charakter inwentarza mezolitycznego wyraźnie wskazuje na jego związki z ugrupowaniami łowców-zbieraczy związanych ze strefą niżową północnej Europy. Ponadto w strukturze inwentarza odkryto artefakty mogące świadczyć o daleko wysuniętych na zachód oddziaływaniach kultury janisławickiej. Do tej pory jednakże informacje o tej części inwentarza pojawiały się jedynie fragmentarycznie w różnych publikacjach naukowych. Celem niniejszej pracy było zatem naukowe opracowanie zabytków mezolitycznych pochodzących z ww. stanowiska, a także określenie jego funkcji oraz cech charakterystycznych na tle mezolitu dolnośląskiego. Podstawowymi formami analizy inwentarza było określenie jego cech surowcowych i typologiczno-technologicznych, połączonych z analizą porównawczą. Badania technologiczne wraz z analizą typologiczną umożliwiły określenie przynależności kulturowej omawianego zbioru. Natomiast analiza planigraficzna oraz dane typologiczno-technologiczne pozwoliły określić także charakter osadnictwa mezolitycznego na stanowisku oraz dostarczyły informacji na temat możliwej, większej liczby faz jego zasiedlenia.

W pierwszym rozdziale przedstawiona została historia psa jako gatunku, jego rola w życiu człowieka oraz znaczenie w służbie policyjnej. Rozdział drugi zawiera charakterystykę specjalistycznych psów służbowych do wyszukiwania zapachu ludzkich zwłok, cechy, którymi powinny się wyróżniać oraz zmysł węchu psa, co łączy się również z aspektem psychologicznym. W trzecim rozdziale niniejszej pracy opisano proces przygotowawczy psa do podjęcia służby w Policji, przebieg szkolenia oraz materiały szkoleniowe używane podczas treningu psa. Rozdział czwarty traktuje o tafonomii zwłok i szczątków ludzkich, w którym opisane zostały poszczególne procesy rozkładu, wpływające na pracę specjalistycznych psów służbowych. W ostatnim, piątym rozdziale, przedstawiono praktyczne zastosowanie psów służbowych, poszukujących zarówno kości jak i zwłok oraz szczątków ludzkich. Uwzględniono również zagadnienie gleby oraz jej wpływu na procesy tafonomiczne, co z perspektywy archeologii sądowej jest niezwykle istotne.